Het bestuursmodel van Rabobank gaat op de schop onder druk van toezichthouders. Dat heeft ook gevolgen voor klanten van de grootste coöperatieve bank van Nederland.

Rabobank is als enige Nederlandse grootbank zonder grote kleerscheuren uit de kredietcrisis gekomen. De coöperatieve bank hoefde in 2008 niet aan het staatsinfuus, in tegenstelling tot collega’s ING en ABN Amro.

Maar het Libor-schandaal rond de manipulatie van rentetarieven en de centralisatie van het bankentoezicht bij de Europese Centrale Bank hebben er wel voor gezorgd dat toezichthouders kritischer zijn gaan kijken naar het bestuursmodel van Rabobank.

De coöperatieve structuur waarbij de 106 lokale Rabobanken formeel veel autonomie genieten, heeft volgens toezichthouders het nadeel dat de grip van de centrale directie in Utrecht op bijvoorbeeld de kredietverlening beperkt is.

Bij de top van Rabobank is met de komst van voormalig McKinsey-consultant Wiebe Draijer ook het besef doorgedrongen dat stroomlijning nodig is, mede met oog op de snelle technologische ontwikkelingen in de bancaire wereld. De rol van internet en mobiel bankieren wordt steeds belangrijker en dat gaat ten koste van de klassieke bankkantoren.

Woensdag stemmen de ledenraden van de 106 lokale Rabobanken over een ingrijpende structuurwijziging. Die geeft niet alleen het centrale bestuur in Utrecht meer bevoegdheden, maar betekent ook dat er voor klanten dingen veranderen, zo signaleren onder meer Het Financieele Dagblad en De Telegraaf. Een beknopt overzicht.

Zo werkt de coöperatieve Rabobank nu:

- coöperatie van 106 lokale rabobanken. Elke lokale bank heeft een ledenvergadering en een eigen bankvergunning. Voor elke lokale Rabobank is er een depositogarantiedekking van 100 duizend euro voor spaarders. De kruislingse verbanden tussen de lokale rabobanken leveren in theorie de 'sterkste' bank van Nederland op voor spaarders.

- De 15 duizend werknemers die zijn verdeeld over de lokale Rabobanken kunnen nu stemmen bij de ledenvergaderingen van lokale Rabobanken. De 106 lokale rabobanken zijn vertegenwoordigd op de algemene ledenvergadering. Besluiten van die algemene ledenvergadering kunnen lokale Rabobanken in beginsel naast zich neerleggen, waarbij in theorie de mogelijkheid bestaat om zelfstandig verder te gaan als lokale bank.

- In de praktijk is er nauwe afstemming tussen lokale Rabobanken via de landelijke organisatie Rabobank Nederland: lokale banken maken gebruik van dezelfde IT-infrastructuur en hypotheektarieven worden onderling afgestemd.

Zo werkt Rabobank vanaf 2016, als lokale Rabobanken akkoord gaan

- Besluiten van de algemene ledenvergadering worden bindend voor alle 106 lokale rabobanken

- Directie en Commissarissen van centrale bestuur in Utrecht krijgen een mandaat voor uitvoering van het beleid en leggen verantwoording af aan algemene ledenvergadering

- Het centrale bestuur in Utrecht kan direct ingrijpen bij lokale Rabobanken op vlak van commercie, financiën en efficiëncy.

Dit merken klanten van Rabobank

- Kredietverlening: de onderlinge verschillen tussen lokale Rabobanken verdwijnen voor klanten. Een ondernemer die bijvoorbeeld een lopend krediet heeft bij de ene lokale Rabobank en overstapt naar een andere Rabobank, moet in de huidige situatie het krediet opzeggen en bij zijn 'nieuwe' lokale Rabobank opnieuw aanvragen. Straks kan zo'n krediet gewoon meeverhuizen.

- Sparen: wie meer dan een ton spaargeld heeft kan dit nu over verschillende lokale Rabobanken spreiden: elke lokale bank heeft dekking tot 100 duizend euro. In de nieuwe situatie is er één depositogarantiedekking voor alle Rabobanken in Nederland. Dus als je bij twee verschillende lokale Rabobanken twee maal een ton hebt gestald, ben je in de huidige situatie volledig gedekt, maar straks valt van die twee ton nog maar één ton onder het depositogarantiestelsel.

- Beleggers in Rabocertificaten krijgen een directe vordering op het eigen vermogen van Rabobank Groep; dat is een sterkere claim dan nu, want in de huidige situatie is het eigen vermogen juridisch gezien verdeeld over de lokale Rabobanken.

Lees ook: Lokale Rabobanken gaan akkoord met wijziging structuur

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl